De mondiale energievoorziening zal de komende decennia ingrijpend veranderen. Olie en aardgas zijn eindig en de verbranding van fossiele brandstoffen vervuilt het klimaat met CO2. Veel landen vertrouwen daarom steeds meer op hernieuwbare energiebronnen. Naast wind en zon wordt waterstof beschouwd als de energiebron van de toekomst. De opwekking en het gebruik van het gas bieden dus kansen voor investeerders. Maar beleggen in waterstof kan ook heel riskant zijn, zo hebben de afgelopen maanden laten zien. Biallo.de legt de toekomstperspectieven van de technologie uit. Wij vertellen u welke aandelen goede vooruitzichten hebben als het om waterstof gaat en welke ETF’s er zijn.
Energietransitie bevordert waterstoftechnologie
Een wereld aangedreven door waterstof is geen nieuw idee: het gas werd in 1766 ontdekt door de Engelse chemicus Henry Cavendish en is al lang onmisbaar in veel industriële en technische processen. De stof met de formule H2 wordt gebruikt bij olieraffinage, lassen, als koelmiddel en voedseladditief, als brandstof voor spaceshuttles of in meststoffen.
Momenteel wordt er jaarlijks zo’n 90 miljoen ton waterstof geproduceerd. De vangst: De hoeveelheid wordt bijna uitsluitend verkregen uit fossiele brandstoffen. Daarbij komt net zoveel klimaatschadelijke koolstofdioxide vrij als bij directe verbranding. Maar met name twee trends hebben waterstof tot een baken van hoop voor de energievoorziening van de 21e eeuw gemaakt: het voorziene einde van de klassieke verbrandingsmotor en de snel toenemende productie van elektriciteit uit wind en zon. Benzine- en dieselmotoren zullen nog lang auto’s, vrachtwagens en schepen aandrijven. Op de lange termijn zullen deze motoren echter waarschijnlijk uit de massamarkten verdwijnen. Inmiddels hebben bijna 20 landen besloten of zijn van plan om de klassieke verbrandingsmotor in auto’s uit te faseren. Waterstofaandrijvingen zijn een alternatief.
Waterstof is ook een perfecte energieopslag voor elektriciteit uit wind- en zonne-energie. Windturbines en zonnecellen leveren de energie met tussenpozen en meestal ver weg van grote verbruikscentra. Met waterstof kunnen de regeneratieve energiebronnen flexibel worden ingezet. Hiervoor wordt waterstof geproduceerd en opgeslagen uit groene stroom en stoom. Dit kan op elk moment weer worden omgezet in elektriciteit en warmte.
Geïndustrialiseerde landen sleutelen aan waterstofstrategieën Een goed ontwikkelde markt is Japan. Sinds 2017 volgen de Japanse regering en de binnenlandse auto- en technologiebedrijven een nationale strategie. Tegen 2030 zullen in Japan 800.000 brandstofcelauto’s op de weg zijn en zullen meer dan vijf miljoen op brandstofcellen gebaseerde micro-WKK-systemen decentrale elektriciteit en warmte in huizen produceren. Maar ook in China, Frankrijk, de VS en vele andere landen wordt steeds meer geïnvesteerd in H2-technologieën.
En ook voor de federale overheid is waterstof een van de belangrijke bouwstenen van de energietransitie. De verkeerslichtencoalitie wil in 2030 een waterstofindustrie bouwen met een elektrolysecapaciteit van tien gigawatt. De prioriteit is om H2 op te wekken als “groene” waterstof met behulp van hernieuwbare energiebronnen. Waterstoftoepassingen zijn vaak nog onvolwassen De toepassingsgebieden van waterstof zijn divers. Het is echter niet duidelijk welke processen werkelijk potentieel zullen ontwikkelen. Tablets of laptops kunnen eenvoudig met waterstof worden bediend. De mini-energiecentrales zijn echter aanzienlijk duurder dan oplaadbare batterijen. Vliegen met waterstof in plaats van kerosine is mogelijk. Onderzoekers van het Duitse Lucht- en Ruimtevaartcentrum (DLR) testen groene brandstoffen, net als de luchtvaartindustrie. Het is echter nog niet duidelijk welke technologie zal zegevieren. Waterstof is zinvol voor treinen als er geen bovenleiding is. In Duitsland is bijna de helft van het spoorwegnet niet geëlektrificeerd. Maar ook hier staat de technologie nog in de kinderschoenen.
Hyundai en Toyota testen H2-aandrijvingen voor vrachtwagens. Bosch ontwikkelt brandstofcellen voor vrachtwagens met het Amerikaanse bedrijf Nikola Motors. Volgens deskundigen is het gebruik ervan echter nog niet voldoende onderzocht. Ten opzichte van elektrisch rijden heeft waterstof echter twee duidelijke voordelen in het vrachtverkeer: korte tanktijden en een grotere actieradius. De twee grootste autofabrikanten ter wereld volgen volledig tegenovergestelde wegen. Terwijl waterstofvoertuigen al van de productielijn rollen bij Toyota in Japan, vertrouwt Volkswagen bijna uitsluitend op elektrische voertuigen op batterijen. Volgens eigen verklaringen zal VW brandstofceltechnologie blijven onderzoeken, bijvoorbeeld bij dochteronderneming Audi met de conceptstudie ‘h-tron’. De marktintroductie wordt verwacht in 2025. Maar VW-baas Herbert Diess heeft de afgelopen tijd keer op keer duidelijk gemaakt dat de focus zal komen te liggen op elektromobiliteit.
De kosten van waterstoftechnologieën moeten omlaag Waterstof is net als elektriciteit geen primaire energiedrager, maar moet worden geproduceerd. Hiervoor heb je grondstoffen nodig zoals olie en aardgas, biomassa of iets dergelijkshet water, maar ook elektrische, thermische of zonne-energie die van buitenaf wordt aangevoerd.
Als waterstof wordt gewonnen uit fossiele stoffen, wordt dit “grijs” genoemd. Als het wordt afgesplitst van water met behulp van regeneratief opgewekte elektriciteit, wordt het als “groen” beschouwd. Duurzame productie is echter duurder. Benzine, diesel, stookolie en kerosine zijn nog steeds veel goedkoper.
Kansen en risico’s van waterstofinvesteringen
Waterstof is niet alleen een megatrend in de energiesector, maar ook op de beurs. Na de Corona-crash in maart 2020 stegen sommige aandelen met enkele honderden procenten. Daarna daalden de prijzen echter weer, in sommige gevallen aanzienlijk. In de afgelopen twaalf maanden hebben beleggers daarom in sommige gevallen forse verliezen moeten accepteren.
Dit toont aan dat iedereen die in waterstof investeert sterke zenuwen nodig heeft. Want veel van de zogenaamd veelbelovende H2-projecten bevinden zich nog in de beginfase en maken hoge verliezen. Uw succes is allesbehalve zeker. Tegelijkertijd hangt een eventuele doorbraak van de technologie ook sterk af van de publieke financiering ervan. Dit kan een risico vormen. Volgens managementadviesbureau McKinsey zijn er nu echter 30 landen met financieringsplannen voor de uitbreiding van waterstoftechnologie in 2030 met een totaal investeringsvolume van ongeveer 300 miljard dollar, waarvan 80 miljard dollar al volwassen is.
Naast de EU-landen en Japan passen ook ’s werelds grootste industrieën, de VS en China zich steeds meer aan de energietransitie aan. De Amerikaanse president Joe Biden heeft zich tot doel gesteld dat zijn land in 2050 klimaatneutraal moet zijn. Waterstofbedrijven en hun aandelen kunnen hiervan profiteren.